Posty
"Był autorem koncepcji
odbudowy zrównanego z ziemią Starego Miasta, całkowicie sprzecznej
z doktryną konserwatorską"
Na czym ta sprzeczność
polegała?
Nowoczesna teoria konserwatorska
zakłada, że wszelka rekonstrukcja i odbudowa jest fałszowaniem
historii, zatem zabytku nie odbudowuje się w taki sposób aby udawał
obiekt wiekowy. Odbudowa Starego Miasta w Warszawie była jedynym na
świecie przypadkiem, gdzie zdecydowano się na odtworzenie całej
kompletnie zrujnowanej dzielnicy staromiejskiej w formie nawiązującej
do jej kształtu pierwotnego. Wyjątek ten uczyniono ze względów
moralnych i ideologicznych, biorąc pod uwagę bezprecedensową skalę
celowego zniszczenia miasta w 1944 roku przez niemieckiego okupanta.
Kontynuacją tego dzieła było odbudowanie od podstaw w latach
siedemdziesiątych Zamku Królewskiego.
To między innymi z uwagi
na tę wyjątkowość odbudowy warszawska Starówka w 1980 roku
została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wcześniej,
w 1965 roku została wpisana do rejestru zabytków, pomimo tego że w
większej części jest rekonstrukcją.
Pomnik został odsłonięty na Międzymurzu Piotra Biegańskiego na warszawskim Starym Mieście w czwartek, w 121. rocznicę urodzin Jana Zachwatowicza. Pomnik przedstawia postać profesora a na tablicy napisano: „1900-1983 Jan Zachwatowicz architekt odbudowanej Warszawy”. Monument wykonany został z brązu odpornego na ścieranie i pokrytego patyną przez Pracownię Rzeźby FORMA Karol Badyna. Za budowę odpowiadał śródmiejski Zarząd Terenów Publicznych.
Inicjatorem upowszechniania pamięci prof. Jana Zachwatowicza było Towarzystwo Przyjaciół Warszawy, działające przy aprobacie i wsparciu projektu przez Radę m.st. Warszawy.
75 lat od powstania Biura Odbudowy Stolicy i w 40. rocznicę wpisania Starówki na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, przypominamy sobie heroizm rekonstrukcji Starego Miasta i jej autora. Będziemy mogli go teraz spotkać w miejscu, któremu się poświęcił i które będzie z nim na zawsze związane
— zaznaczyła Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy.
Jan Zachwatowicz stał się człowiekiem legendą. Wywarł zasadniczy wpływ na kierunek odbudowy i konserwacji polskich zabytków po II wojnie światowej. Był inicjatorem odbudowy m.in. Starego i Nowego Miasta, jak również Zamku Królewskiego
— powiedział prezydent m.st. Warszawy, Rafał Trzaskowski, podczas czwartkowej uroczystości.
Jak podał urząd miasta, uroczystość odsłonięcia pomnika Jana Zachwatowicza była zwieńczeniem trzech ubiegłorocznych jubileuszy: obchodów 120. rocznicy urodzin architekta, 75. rocznicy odbudowy Warszawy i 40. rocznicy wpisu Starego Miasta na Listę UNESCO.
Już w styczniu 1945 r. podjęto decyzję o odbudowie zniszczonego miasta, w miesiąc później powołano Biuro Odbudowy Stolicy. Jan Zachwatowicz od samego początku działał w strukturach tej instytucji. Także od samego początku z uporem domagał się, by Stare Miasto było wierną rekonstrukcją historyczną z wprowadzonymi elementami nowego osiedla, a nie całkowicie współczesną kreacją. A w początkach odbudowy, wśród decydentów, takie stanowisko wcale nie było oczywiste
— przypomniała Renata Kaznowska, zastępca prezydenta m.st. Warszawy.
Sylwetka Jana Zachwatowicza
Jan Zachwatowicz był architektem, historykiem architektury, profesorem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej; po 1945 r. kierownikiem Biura Odbudowy Stolicy, a następnie Generalnym Konserwatorem Zabytków. Jego postawa wyrażała wielkie dążenie wojennego pokolenia warszawiaków do odbudowy swego zniszczonego miasta. Przekonał społeczność międzynarodową do wartości tego dzieła odbudowy – efektem było wpisanie Starego Miasta w 1980 r. na listę UNESCO.
Prócz działalności praktycznej był także inicjatorem powołania międzynarodowego komitetu ICOMOS, współtwórcą Karty Weneckiej (dokument dot. doktryny konserwatorskiej). Profesor Zachwatowicz jest autorem zwycięskiego projektu (wyłonionego w wyniku konkursu wśród uczestników Konwencji Haskiej z 1954 r.) znanego na całym świecie znaku Błękitnej Tarczy - służącemu ochronie obiektów zabytkowych przed zniszczeniem w trakcie działań zbrojnych.
O profesorze na stronie Towarzystwa Przyjaciół Warszawy
Pomnik odsłoniła córka Jana Zachwatowicza Krystyna Zachwatowicz-Wajda
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Zostaw po sobie ślad...